Σελ 5
Ἡ τοίνυν ἐν τῷ Πνεύματι προσκύνησις͵ τὴν ὡς ἐν φωτὶ γινομένην τῆς διανοίας ἡμῶν ἐνέργειαν ὑποβάλλει͵ ὡς ἐκ τῶν πρὸς τὴν Σαμαρεῖτιν εἰρημένων ἂν μάθοις. Ἐν τόπῳ γὰρ εἶναι τὴν προσκύνησιν ἐκ τῆς ἐγχωρίου συνηθείας ἠπατημένην ὁ Κύριος ἡμῶν μεταδιδάσκων͵ ἐν Πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ χρῆναι προσκυνεῖν ἔφησεν͵ ἑαυτὸν λέγων δηλαδὴ τὴν ἀλήθειαν. Ὥσπερ οὖν ἐν τῷ Υἱῷ προσκύνησιν λέγομεν͵ τὴν ὡς ἐν εἰκόνι τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρός͵ οὕτω καὶ ἐν τῷ Πνεύματι͵ ὡς ἐν ἑαυτῷ δεικνύντι τὴν τοῦ Κυρίου θεότητα. Διὸ καὶ ἐν τῇ προσκυνήσει ἀχώριστον ἀπὸ Πατρὸς καὶ Υἱοῦ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον. Ἔξω μὲν γὰρ ὑπάρχων αὐτοῦ͵ οὐδὲ προσκυνήσεις τὸ παράπαν· ἐν αὐτῷ δὲ γενόμενος οὐδενὶ τρόπῳ ἀποχωρίσεις ἀπὸ Θεοῦ· οὐ μᾶλλόν γε ἢ τῶν ὁρατῶν ἀποστήσεις τὸ φῶς. Ἀδύνατον γὰρ ἰδεῖν τὴν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου͵ μὴ ἐν τῷ φωτισμῷ τοῦ Πνεύματος. Καὶ τὸν ἐνατενίζοντα τῇ εἰκόνι͵ ἀμήχανον τῆς εἰκόνος ἀποχωρίσαι τὸ φῶς. Τὸ γὰρ τοῦ ὁρᾶν αἴτιον͵ ἐξ ἀνάγκης συγκαθορᾶται τοῖς ὁρατοῖς. Ὥστε οἰκείως καὶ ἀκολούθως διὰ μὲν τοῦ φωτισμοῦ τοῦ Πνεύματος͵ τὸ ἀπαύγασμα τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ καθορῶμεν, διὰ δὲ τοῦ χαρακτῆρος͵ ἐπὶ τὸν οὗ ἐστιν ὁ χαρακτὴρ καὶ ἡ ἰσότυπος σφραγὶς ἀναγόμεθα. ... Eὐθυμείσθω μὲν πᾶσα ψυχὴ ζητοῦσα περὶ τῶν θειοτέρων͵ εἰ ὄμμα τοιοῦτον ἔχει͵ ὥστε ταῦτα ζητεῖν καὶ ὁρᾷν τὰ αἰσθήσει ἀόρατα͵ καὶ εἰ͵ οὕτω ζητοῦσα͵ παρ΄ αὐτῷ τῷ ζητουμένῳ͵ κατὰ τὸ γεγραμμένον͵ οἰκεῖν δύναται. Γέγραπται γάρ· Ἐὰν ζητῇς͵ ζήτει καὶ παρ΄ ἐμοὶ οἴκει. Οἰκεῖ δὲ τότε͵ ὅτε μετὰ πίστεως ζητεῖ. Κἂν γὰρ γένηται μὴ εὑρεῖν͵ οὐκ ἀναχωρεῖ τοῦ οἰκεῖν ἐν τῇ πίστει τοῦ ζητουμένου͵ ἀλλὰ λέγει κατὰ τὸν μακάριον Δαβίδ· Ἐθαυμαστώθη ἡ γνῶσίς σου ἐξ ἐμοῦ· ἐκραταιώθη, οὐ μὴ δύνωμαι πρὸς αὐτήν· καὶ κατὰ τὸν πατέρα τοῦ σεληνιαζομένου· Πιστεύω͵ Κύριε͵ βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ. Τοῦτον οὖν ἔχοντες τὸν σκοπὸν͵ ζητήσωμεν μετὰ πίστεως περὶ τῆς τοῦ ἁγίου Πνεύματος φύσεως͵ παρ΄ αὐτοῦ ζητήσαντες τοῦ ζητουμένου τὴν γνῶσιν. Αὐτὸ γάρ ἐστι τὸ ζητούμενον καὶ αὐτὸ τὸ παρέχον τὴν περὶ ἑαυτοῦ γνῶσιν. Ὡς δὲ καὶ διὰ τῶν θείων Γραφῶν μεμαθήκαμεν παρ΄ αὐτοῦ͵ αὐτό ἐστιν ὃ τοὺς ἁγίους ἐποίησε καὶ τὴν θείαν ζωὴν παρέχει τοῖς αἰτοῦσι παρ΄ αὐτοῦ τὸν Θεόν. Τῶν δὲ λαμβανόντων ἀνάγκη εἶναι τιμιώτερον· γινομένων τούτων ἁγίων͵ ὅταν αὐτὸ ἐπιφοιτήσῃ͵ καὶ φθειρομένων͵ ὅταν αὐτὸ καταλίπῃ. Αὐτὸ δὲ ἔστιν ἀεί͵ πηγὴ ὂν τῆς ἀϊδίου ζωῆς.
Μ. Βασίλειος : σελίδα περιεχομένων
Μυστικοὶ τῆς Ὀρθοδοξίας : Ἀρχικὴ Σελίδα Περιεχομένων url : www.ellopos.gr/mystics/default.asp
Πρβλ. Ἀποφθέγματα τῶν Πατέρων στὰ Νέα Ἑλληνικά