Ἱστορία

 

Κώστας Παπαϊωάννου - Ιστορία και Θεοδικία

Κώστας Παπαϊωάννου

Ἱστορία καὶ Θεοδικία

url :  https://www.ellopos.gr/papaioannou.asp

Εκδόσεις Ελπήνωρ
ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ

Διογένης (αναγνώστης TLG)
Διαχείριση γραμματοσειρών
Η Εικόνα του Χριστού
Εικονική Γη / Παγκόσμιος Άτλας
Ορθόδοξες Γιορτές (Ημερολόγιο)
Socializer! για να μοιράζεσαι το διαδίκτυο
Πολυτονικός συλλαβισμός στο Word
Εκμάθηση γρήγορης πληκτρολόγησης
Power Copy

        » Περισσότερα

Σελ 17

Έτσι οι άνθρωποι προσπάθησαν πάντα να προφυλάξουν τους θεούς τους σε μία άσπιλη αιωνιότητα για να αγκιστρωθούν οι ίδιοι από ένα σταθερό σημείο που να ξεφεύγει από την καταστροφική επιρροή του χρόνου. Τέτοιος υπήρξε ο αδιάφθορος κόσμος* για τους αρχαίους, τέτοιος υπήρξε και ο Λόγος με τις veritates aeternae[36] για τους συγχρόνους. Όλη η προσπάθεια του Χέγκελ συνίσταται, σύμφωνα με τη διατύπωση του Πασκάλ, στο να οδηγήσει το Λόγο να συγκατοικήσει με τον εχθρό του: το Απόλυτο, σαν τον ιππότη του Ντύρερ, πρέπει να βαδίσει ανάμεσα στον Διάβολο και το Θάνατο. Για να γίνει ο εαυτός του, το Απόλυτο πρέπει να αλλοτριωθεί μέσα στον κόσμο που δομούν και αποδομούν τα πάθη, οι αυταπάτες και τα σφάλματα των ανθρώπων. Αυτό το φαινομενικά επιπόλαιο παιχνίδι των τυχαίων επιθυμιών και παθών -«των δήθεν αποκλειστικά ανθρώπινων»- αποτελεί «την τραγωδία που το Απόλυτο παίζει αιώνια με τον εαυτό του· εμφανίζεται αιώνια στον αντικειμενικό κόσμο, παραδίδεται στο πάθος και το θάνατο, και υψώνεται από τις στάχτες στο μεγαλείο του». Η ιστορία είναι η «κοιλάδα των δακρύων» όπου βλέπουμε τους πιο υψηλούς σκοπούς «μαραμένους και κατεστραμμένους από τα ανθρώπινα πάθη», το βωμό όπου «θυσιάστηκαν η ευτυχία των λαών, η σοφία των κρατών και η αρετή των ατόμων». Η ιστορία είναι τραγική, αλλά η τραγωδία εκφράζει την αληθινή πραγματικότητα, την «απόλυτη υπόσταση»: όπως ακριβώς ο τραγικός ήρωας δεν μπορεί να αποφύγει το πεπρωμένο του, έτσι και το Άπειρο πρέπει να ενσαρκωθεί και να σηκώσει το σταυρό του πεπερασμένου και του παραλόγου. Χωρίς τον 'Γολγοθά της ιστορίας', το Απόλυτο δεν θα ήταν παρά «μοναξιά χωρίς ζωή».[37]

Η ιστορία είναι ο μόνος κόσμος όπου ο άνθρωπος μπορεί να τοποθετήσει και να γνωρίσει τον εαυτό του και να αναγνωρίσει το Θεό ως «ζων Πνεύμα», αλλά για να γίνει αυτό πρέπει πρώτα να αναχθεί πάνω από τις «ανθρώπινες, υπερβολικά ανθρώπινες» προοπτικές της άμεσης ύπαρξης και να αποποιηθεί τις συνήθεις παραστάσεις της ευτυχίας και της δυστυχίας, του καλού και του κακού. Η ιστορία «δεν είναι ο τόπος της ευδαιμονίας. Οι περίοδοι ευτυχίας είναι οι λευκές της σελίδες». Επίσης δεν είναι ο τόπος της αρετής: «στη ζωντανή πραγματικότητα δεν υπάρχει» καμιά αφηρημένη έννοια «τόσο κενή όσο το καλό για την αγάπη του καλού». «Όλες οι αρετές εξαντλούνται εδώ»: αν υπάρχουν ενάρετοι άνθρωποι «πρόκειται για κάποια μεμονωμένα άτομα που μοιάζουν ασήμαντα σε σχέση με τη μάζα του ανθρωπίνου είδους και ο χώρος όπου αναπτύσσουν τις αρετές τους είναι σχετικά περιορισμένος». Η ιστορία είναι πέραν του καλού και του κακού: «η δικαιοσύνη και η αρετή, το σφάλμα και η αθωότης, η βία, η διαστροφή, η ευτυχία και η δυστυχία», είναι έννοιες των οποίων η αξία περιορίζεται στην ιδιωτική ζωή. «Αλλά η ιστορία μένει έξω από αυτές τις απόψεις». Ακόμη περισσότερο, αν κοιτάξουμε από πιο κοντά, βλέπουμε ότι οι κρίσεις των ηθικολόγων, που στην πληρότητα της πράξης αντιπαραθέτουν την αυστηρότητά τους και τις ανίσχυρες διαμαρτυρίες τους, δεν εκφράζουν στην πραγματικότητα παρά τη ζήλεια και τη μνησικακία: «το νόημα και το περιεχόμενο» των αιτιάσεών τους είναι απλούστατα «ο φθόνος που κρύβεται κάτω από το κάλυμμα της ηθικότητας».[38]

Προηγούμενη / Αρχική / Επόμενη σελίδα
Πρβλ. Οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες Τὸ Βιο-Μηχανικὸ Πρόταγμα * Ὁ Πλάτων, ὁ Ἀριστοτέλης, καὶ ἡ κατάργηση τῆς μετριότητας

ELLOPOS Elpenor in Print \ Γιωργος Βαλσαμης