ΤΟ ΒΙΟ-ΜΗΧΑΝΙΚΟ ΠΡΟΤΑΓΜΑ
(Ἀποσπάσματα τῆς πρώτης μορφῆς)
| Περιεχόμενα |
Ἀνωριμότητα νὰ πεῖ κανείς, ὅπως ὁ Φρόυντ, ὅτι ὅσο πιὸ ἐρωτευμένοι εἶναι δυὸ ἄνθρωποι, τόσο περισσότερο ἀρκοῦν ὁ ἕνας στὸν ἄλλο, καὶ εἶναι διαστροφὴ μιὰ ἐφηβεία ποὺ θέλοντας νὰ καταβροχθίζει ὅλες τὶς ἡλικίες, κρατάει τὴν αὐτάρκεια ἀκόμα καὶ χωρὶς τοὺς λόγους της: ὁ Κίρκεγκωρ σημειώνει γιὰ ὅποιον δὲν ἀποθηριώθηκε ἀλλὰ καὶ δὲν προχώρησε ἀρκετά, “ἦταν ἐρωτευμένος μέσα του βαθειά, αὐτὸ ἦταν φανερό, καὶ ὡστόσο ἤτανε εὐθὺς σὲ θέση κιόλας μιὰν ἀπ’ τὶς πρῶτες μέρες νὰ κάνει τὴν ἀγάπη του ἀνάμνηση. Εἶχε στὸ βάθος ξοφλήσει μὲ ὁλόκληρη τὴν σχέση”.[210] Ὁ ἅγιος Συμεὼν θυμίζει πὼς “εἴμαστε ὅλοι χωρισμένοι ἀπ’ ὅλους, στὴν ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα. / Ἀλήθεια αὐτό, ὁ θάνατος ἀπόδειξη...”[211] Χωρισμὸς ὄχι ἁπλός, ἀλλὰ καὶ ὁ ἴδιος καὶ ἡ προκαταβολικὴ ἀνάμνηση ἀποτελοῦν κλήσεις γιὰ ὅπου ἔχει μεταβεῖ ὁ ἄλλος.
“Ἀλλ’ ὁ Σωτήρας μ’ αὐτοὺς ποὺ ζοῦν μέσα Του συνυπάρχει πάντοτε μὲ κάθε τρόπο, ὥστε ἐκπληρώνει κάθε ἀνάγκη τους καὶ εἶναι γι’ αὐτοὺς τὰ πάντα. Δὲν ἀφήνει νὰ προσβλέψουν σὲ τίποτε ἄλλο ἀπὸ ὅσα ὑπάρχουν [δηλαδὴ ὁ Ἴδιος κατευθύνει τὴν μελέτη θανάτου] οὔτε νὰ ζητήσουν κάτι ἀπὸ κάπου ἀλλοῦ. Πραγματικά, δὲν ὑπάρχει κάτι ποὺ νὰ χρειαστοῦν οἱ Ἅγιοι καὶ νὰ μὴν εἶναι ὁ Ἴδιος αὐτό. Καὶ γεννᾶ καὶ αὐξάνει καὶ τρέφει καὶ εἶναι φῶς καὶ πνοή. Ὁ Ἴδιος γίνεται μάτια γι’ αὐτούς, ὁ Ἴδιος εἶναι τὸ φῶς γι’ αὐτὰ καὶ ὁ Ἴδιος προσφέρεται νὰ Τὸν βλέπουν. Εἶναι τροφός, ἀλλὰ καὶ τροφή. Αὐτὸς δίνει τὸν ἄρτο τῆς ζωῆς, Αὐτὸς πάλι εἶναι [τὸ ἴδιο] ἐκεῖνο ποὺ δίνει. Εἶναι ζωὴ στοὺς ζῶντες, μύρο στοὺς ἀναπνέοντες, ἔνδυμα γιὰ ὅσους θέλουν νὰ ντυθοῦν. Ἀκόμη, Αὐτὸς εἶναι ἐκεῖνος χάρη στὸν ὁποῖο μποροῦμε νὰ βαδίζουμε, ἀλλ’ Αὐτὸς εἶναι καὶ ἡ ὁδὸς καὶ τὸ κατάλυμα τῆς ὁδοῦ καὶ τὸ τέρμα της. Εἴμαστε μέλη, Ἐκεῖνος κεφαλὴ [καὶ ὁ ἴδιος τὸ κάθε μέλος]. Ὅταν ἀγωνιζόμαστε, ἀγωνίζεται μαζί μας. Ὅταν νικοῦμε, Ἐκεῖνος εὐθὺς γίνεται στεφάνι. Ἔτσι, ἀπὸ παντοῦ μᾶς ἐπαναφέρει στὸν ἑαυτό Του καὶ δὲν ἀφήνει νὰ στρέψουμε τὸν νοῦ μας σὲ τίποτε ἄλλο, οὔτε ν’ ἀγαπήσουμε τίποτε ἀπὸ ὅσα ὑπάρχουν στὴν κτίση ... μὲ μιὰ βία ἀξιοθαύμαστη καὶ μιὰ τυραννία φιλάνθρωπη”.[212]
Ἑπομένως ἡ ἀπαξίωση τῆς ζωῆς αὐτῆς, ἡ βίωσή της ὡς ἁπλῆς κυριαρχίας τοῦ θανάτου, ἡ κατάφαση τοῦ θανάτου ὡς μηχανισμοῦ διαβάσεως στὴν ἀθανασία, ἡ μετάθεση τοῦ ἐνδιαφέροντος στὴν ἐρχόμενη ζωὴ ὡς μοιρολατρεία... — τίποτε ἀπὸ αὐτὰ δὲν εἶναι μελέτη θανάτου καὶ ὑπέρβαση τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης, ἡ παιδεία ποὺ ἀπολαμβάνει ὁ ἄνθρωπος ὅταν παύει νὰ περπατάει στὰ τέσσερα, ἀλλὰ ζεῖ διαρκῶς περισσότερο πρὸς τὸν Λόγο. Χωρὶς τὸν Σταυρὸ ποὺ ἐξαπλώνει τὴν ἀγάπη γιὰ τὸν Λόγο, ἡ ψυχὴ δὲν ζεῖ.
[210] Κίρκεγκωρ, Ἡ ἐπανάληψη, ὅ.π., σ. 8.
[211] Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος, Ὕμνος ΚΖ’, στ. 33 κ.ἑ.
[212] Νικόλαος Καβάσιλας, Περὶ τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, λόγος α’, ὅ.π., σ. 8.
